Żeby zobaczyć przebieg trasy kliknij ikonkę „zobacz wszystkie warstwy danych”

Trasa zaczyna się na przystanku Lewin Kłodzki (441 m).

Przystanek Lewin Kłodzki znajduje się na zbudowanej przez Pruskie Koleje Państwowe w 1890 r. linii Kłodzko – Szczytna, przedłużonej w 1902 r. do Dusznik-Zdroju i w 1905 r. do Kudowy-Zdroju. W latach 1998-2000 linia była zamknięta na odcinku Polanica-Zdrój – Kudowa-Zdrój w związku ze szkodami powodziowymi, całą trasę ponownie zamknięto w 2010 r. Po rewitalizacji odcinka Duszniki-Zdrój – Kudowa-Zdrój linię ponownie otwarto w 2013 r., a ruch przejęły Koleje Dolnośląskie. Stacja powstała wraz z otwarciem odcinka Duszniki-Zdrój – Kudowa-Zdrój w 1905 r., posiadała trzy tory przelotowe i jeden ślepy, prowadzący do murowanej ekspedycji towarowej. Ok. 1980 r. stację zredukowano do roli przystanku, pozostałości torów bocznych rozebrano podczas remontu w 2013 r., a budynek ekspedycji ok. 2015 r. Zachowała się natomiast ceglana wieża ciśnień z lat 1904-05 o wys. 15 m i drewniany budynek dworca z 1905 r. Nawiązuje on stylem do architektury tyrolskiej i posiada ciekawą dekorację snycerską. Obecnie używany jest do celów mieszkalnych. Za dworcem znajduje się opuszczony budynek mieszkalny pracowników kolejowych z tego samego okresu.

Łącznikowym szlakiem żółtym docieramy do Rozwidlenia przy stacji Lewin Kłodzki i krzyża z 1918 r., gdzie obieramy szlak niebieski. Idziemy szosą do zabudowań pobliskiego Jarkowa, mijając zabytkową kapliczkę i krzyż z 1901 r. Za pomnikowym dębem znajduje się stadnina Rancho Stokrotka i dawny zajazd zum Bergfrieden (Pod Górskim Spokojem). Rozpoczynamy wspinaczkę na grzbiet Pogórza Orlickiego, na skrzyżowaniu (475 m) stoi krzyż z 1897 r., nieco dalej kolejna zabytkowa kapliczka. Docieramy do Ogrodu Japońskiego.

Prywatny Ogród Japoński powstawał ponad 20 lat, zgromadzono w nim kilkaset roślin. Jako drugi w Polsce – po wrocławskim, udostępniono go do zwiedzania w 2003 r. Ogród czynny jest od maja do końca września.

Przed dawną strażnicą graniczną z okresu międzywojennego skręcamy w drogę bitą, dalej gruntową. Podchodzimy przez łąkę z widokiem na Góry Stołowe i Orlickie oraz Wzgórza Lewińskie do lasu, dość stromym podejściem osiągamy siodło pod Ptasznicą (605 m). Schodzimy ścieżką do granicy polsko-czeskiej i przechodzimy na stronę czeską. Idziemy szutrówką, skrótem drogą gruntową przecinamy dolinę Dolskiego Potoku (Sejřavy). Asfaltową ulicą podchodzimy do wyjścia z lasu i widoku na masyw Skalniaka w Górach Stołowych. Osiągamy zabudowania wsi Česká Čermná i schodzimy do szosy w dolinie (520 m).

Można tu podejść 250 m w lewo i główną szosą w prawo obok krzyża z 1920 r. i szkoły do modernistycznego kościoła św. Wacława z lat 1938-40. Pod świątynią stoi pomnik poległych w I wojnie światowej z fotografiami żołnierzy.

Mijamy pocztę i Urząd Gminy (Obecní úřad) z biblioteką, koło stawu ustawiono drewniane figury związane z projektem Bajkowa kraina Kasieńki.

We wsi zachowały się także drewniane chaty sudeckie. Schodzimy doliną Brzózki obok zabytkowego krzyża do przysiółka Draha z figurą wodnika i tajemniczym głazem. Docieramy do miejsca odpoczynku z figurą diabła i wracamy na polską stronę granicy. Za zabytkową kapliczką docieramy do zabudowań Brzozowia, wsi, która do 1921 r. nosiła nazwę Brzesowie i zamieszkana była przez ludność czeskiego pochodzenia. Mijamy żeliwny krzyż z 1860 r. i docieramy do kościoła (456 m).

Barokowy kościół śś. Piotra i Pawła z lat 1717-30 przebudowano w 2. poł. XIX w. i w 1913 r. Obok znajduje się typowa dla budownictwa czeskiego wolno stojąca dzwonnica nakryta cebulastym hełmem, która pełni też funkcję budynku bramnego, pomnik poległych w I wojnie światowej i krzyż z pocz. XIX w. Wewnątrz znajduje się barokowe wyposażenie z XVIII w. Na otaczającym kościół cmentarzu zachowały się stare nagrobki, niektóre z czeskimi nazwiskami. Za kościołem stoi dawna plebania z XVIII/XIX w., pełniąca później funkcję szkoły.

Za kościołem skręcamy w boczną ulicę koło ciekawej figury malowanego na blasze św. Jana Nepomucena. Opuszczamy Brzozowie, drogą bitą podchodzimy na Rozdroże pod Brzeziem (461 m) z krzyżem z 1910 r. Skręcamy w drogę gruntową, którą schodzimy widokowymi łąkami na zboczu Brzezia (495 m) do lasu w Zielonej Dolinie. Skręcamy w ścieżkę, która doprowadza nas do kaplicy z cudownym Źródłem Marii (440 m).

Źródło, którego woda miała pomagać na choroby oczu i cudowny obraz MB Bolesnej miał znaleźć w 1830 r. nadleśniczy Ignacy Siegiel. Dwa lata później mieszkańcy Słonego zorganizowali tu pielgrzymkę w celu zażegnania epidemii cholery, co zapoczątkowało coroczny zwyczaj. Neogotycka kaplica MB Bolesnej została zbudowana przez gminę Słone w 1887 r.

Za kaplicą opuszczamy las, przecinamy dolinkę i grzbiecik, by zejść do stawu na skraju osiedla Zakrze w Kudowie-Zdroju. W kompleksie budynków po prawej mieścił się w latach 1935-38 Obóz Służby Pracy Rzeszy nr 4/114. Ścieżką między zakładem Wemeco i Hotelem OSiR docieramy do deptaku, którym przecinamy dawne torowisko na odcinku Kudowa-Zdrój – Kudowa Słone.

W 1906 r. linia Kłodzko – Kudowa-Zdrój została przedłużona w pobliże granicy prusko-austriackiej do Kudowy Słonego. Ruch pasażerski na tym odcinku został skasowany w 1945 r., w latach 1955-56 r. rozebrano tory, a Kudowa-Zdrój została stacją końcową.

Idziemy deptakiem obok krzyża z 1859 r. i przecinamy ruchliwą drogę nr 8 Wrocław – Kłodzko – Praga. Ul. Kościelną mijamy plebanię i docieramy do kościoła.

Barokowy kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej powstał w 1679 r., na miejscu drewnianej świątyni wzmiankowanej już w 1284 r. W 1725 r. dobudowano wolno stojącą wieżę-dzwonnicę, którą połączono z budynkiem kościoła w latach 1982-83. Wewnątrz znajduje się barokowe wyposażenie z poł. XVIII w. Pod świątynią stoi XIX-wieczny krzyż i grób 16 Żydówek, więźniarek podobozu Gross-Rosen w Zakrzu, zmarłych w 1944 r. Dalej znajduje się dawna szkoła z ok. 1900 r.

Podchodzimy szosą do końca zabudowy Taszowa, mijamy pomnikowy jawor i krzyż z 1932 r.

Szosa przechodzi w drogę gruntową, łąką z widokiem na Wzgórza Lewińskie i Góry Orlickie docieramy do lasu, gdzie znajduje się szczyt Borowej (701 m). Schodzimy bitą drogą wzdłuż granicy polsko-czeskiej przez niewyraźną kulminację Strażnej (690 m). Wychodzimy na łąkę, gdzie opuszczamy granicę, schodzimy dość stromo zakosami z widokiem na Wzgórza Lewińskie i Góry Stołowe do zabudowań Jarkowa. Mijamy Anielską Oborę z kolekcją ponad 1500 wyobrażeń aniołów i ekologicznym gospodarstwem aroniowym i docieramy do szosy w centrum wsi, obok krzyża z 1897 r. (475 m). Na rozdrożu Jarków rozwidlenie, koło dawnego zajazdu zum Bergfrieden (Pod Górskim Spokojem) skręcamy w drogę szutrową. Mijamy Rancho Stokrotka i opuszczamy Jarków, podchodząc na skraj lasu (515 m) pod Ptasznicą (605 m). Rozpościera się stąd kolejny widok na Wzgórza Lewińskie i Góry Stołowe. Drogą bitą wkraczamy w las, docierając z powrotem do granicy polsko-czeskiej na rozdrożu Pod Ptasznicą. Schodzimy drogą gruntową obok leśnej mogiły i opuszczamy granicę (446 m). Docieramy do drogi bitej w dolinie Dolskiego Potoku i skręcamy w drogę gruntową, którą pokonujemy potok brodem (395 m). Docieramy do osiedla Kudowy-Zdroju – Zakrza, ul. Fabryczną mijamy duży kompleks fabryczny.

Zakłady włókiennicze Christian Dierig A.G. powstały w latach 1905-06. W 1943 r. przestawiono je na produkcję silników i części samolotowych pod szyldem Vereinigte Deutsche Motorenwerke. W okresie powojennym funkcjonowały tu Kudowskie Zakłady

Przemysłu Bawełnianego, zlikwidowane w 1991 r. Obecnie teren ten zajęty jest częściowo przez mniejsze firmy. Zakłady posiadały zachowaną do dzisiaj wieżę ciśnień.

Docieramy do zabudowań osiedla, mijamy wystawiony w 1960 r. pomnik 1000-lecia Polski i zabytkowe osiedle robotnicze z ok. 1905 r.

Przed przejazdem kolejowym znajduje się dawna parowozownia z 1905 r., użytkowana obecnie przez hurtownię i ceglana wieża ciśnień z lat 1904-05. Naprzeciwko stoi kolejowy dom mieszkalny. Obiekty wchodziły w skład kompleksu zabudowań stacji Kudowa-Zdrój.

Przekraczamy tory i skręcamy w brukowaną drogę dojazdową wzdłuż torów stacyjnych, przecinając pozostałości dawnej bocznicy majątku Czermna z 1908 r. Docieramy do stacji Kudowa-Zdrój (385 m), gdzie kończy się nasza trasa.

Stacja Kudowa-Zdrój (do 1945 r. Bad Kudowa-Sackisch, czyli Kudowa-Zdrój Zakrze) znajduje się na zbudowanej przez Pruskie Koleje Państwowe w 1890 r. linii Kłodzko – Szczytna, przedłużonej w 1902 r. do Dusznik-Zdroju i w 1905 r. do Kudowy-Zdroju. Rok później linia została przedłużona w pobliże granicy prusko-austriackiej do Kudowy Słonego. Ruch pasażerski na tym odcinku został skasowany w 1945 r., w latach 1955-56 r. rozebrano tory, a Kudowa-Zdrój została stacją końcową. W latach 1998-2000 linia była zamknięta na odcinku Polanica-Zdrój – Kudowa-Zdrój w związku ze szkodami powodziowymi, całą trasę ponownie zamknięto w 2010 r. Po rewitalizacji odcinka Duszniki-Zdrój – Kudowa-Zdrój linię ponownie otwarto w 2013 r., a ruch przejęły Koleje Dolnośląskie. Stacja powstała wraz z otwarciem odcinka Duszniki-Zdrój – Kudowa-Zdrój w 1905 r. Posiada dwa perony i pięć torów, umożliwiających odstawienie składu pociągu po przybyciu na stację końcową. Niegdyś na stacji znajdował się jeszcze jeden tor, prowadzący do lokomotywowni z obrotnicą. Ruch obsługuje nastawnia KZ we wschodniej głowicy stacji. Dworzec powstał w latach 1905-07, rozbudowano go w latach 1911-12 do bardziej reprezentacyjnej formy. Architektura budynku stanowi połączenie wczesnego modernizmu z elementami stylu arkadowego i rodzimego (Heimatstil). Po bokach dworca znajdują się: dawna poczekalnia, stanowiąca budynek pierwszego dworca z 1905 r. i magazyn towarowy.

Ze stacji wychodziła zbudowana w 1905 r. bocznica do zakładów włókienniczych, która funkcjonowała do lat 90. XX w. i bocznica majątku Czermna z 1908 r.